Αλλεργικό Σόκ / Αναφυλαξία

 

Αλλεργικό Σόκ / Αναφυλαξία

Το Αλλεργικό Σόκ είναι είναι μια ακραία αλλεργική αντίδραση, η οποία μπορεί να αποβεί μοιραία και πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Οι πρώτες βοήθειες μπορούν να βοηθήσουν, αλλά ο καθένας που έχει μια αναφυλακτική αντίδραση χρειάζεται επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Οι αναφυλακτικές αντιδράσεις χαρακτηρίζονται από την αιφνίδια (στο λεπτό ή και λιγότερο) έναρξη και ταχεία εξέλιξη των ακόλουθων χαρακτηριστικών:

• Η απόφραξη των ανώτερων αεραγωγών είναι το οίδημα της επιγλωττίδας και του λάρυγγα .
• O βρογχόσπασμος αποτελεί άλλη σοβαρή επιπλοκή από το αναπνευστικό και δυνατόν να μιμείται σοβαρή ασθματική κρίση.
• Τα συμπτώματα από το δέρμα είναι πολύ συχνά και περιλαμβάνουν διάχυτη ερυθρότητα , ερύθημα κνίδωση ή/και αγγειοοίδημα. Ο κνησμός και η υπεραιμία είναι τα κύρια ενοχλήματα που αναφέρει ο ασθενής.
• Τα συμπτώματα από το γαστρεντερικό συνίστανται σε διάρροια κοιλιακό άλγος και μερικές φορές ναυτία και εμετό.
• Νευρολογικά συμπτώματα δυνατόν να παρατηρηθούν με την μορφή της σύγχυσης λιποθυμίας, σπασμών ή και κώματος. Αποτελούν συνήθως επακόλουθα της καρδιαγγειακής καταπληξίας.

Αντιμετώπιση, όταν το άτομο έχει τις αισθήσεις του:

• Καθίστε το άτομο σε όρθια θέση για να διευκολύνεται η αναπνοή του. Αν αισθάνεται λιποθυμία  είναι χρήσιμο να ξαπλώσει, ανασηκώνοντας τα πόδια του, εάν είναι απαραίτητο.
• Χαλαρώστε τα ρούχα γύρω από το λαιμό και τη μέση.
• Αν το άτομο διατηρεί τις αισθήσεις του και έχει φαρμακευτική αγωγή (όπως αυτόματης έγχυσης αδρεναλίνη ή Anapen) να το βοηθήσετε να τη χρησιμοποιήσει, αν δεν μπορεί να τη κάνει μόνος του (όπως έχει εκπαιδευτεί)

Βεβαιωθείτε ότι η συσκευή δεν έχει λήξει πριν από τη χορήγηση.

1. Αφαιρέστε το μαύρο κάλυμμα της βελόνας. Αυτό το κάλυμμα είναι συνδεδεμένο σε μία γκρίζα προστατευτική θήκη της βελόνας και μπορεί να χρειαστεί αρκετή δύναμη για να αφαιρεθεί.
2. Αφαιρέστε το μαύρο πώμα ασφαλείας από το κόκκινο κουμπί εκτόξευσης
3. Κρατείστε το ANAPEN κάθετα στον εξωτερικό μηρό και πατήστε το κόκκινο κουμπί εκτόξευσης. Μπορείτε να κάνετε την ένεση μέσα από ελαφρύ ρουχισμό εάν χρειαστεί.
4. Κρατείστε το ANAPEN σε αυτή τη θέση για 10 δευτερόλεπτα (αυτό επιτρέπει να ενεθεί όλη η δόση αδρεναλίνης). Κάνετε απαλά μαλάξεις στην ενέσιμη περιοχή. Κόκκινο κουμπί εκτόξευσης Μαύρο πώμα ασφαλείας Μαύρο κάλυμμα βελόνας

Αντιμετώπιση, όταν το άτομο δεν έχει τις αισθήσεις του:

• Εάν ο ασθενής είναι αναίσθητος ήδη, η Anapen πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο αν υπάρχει προηγούμενη άδεια από τον ασθενή. Η συγκατάθεση αυτή μπορεί να γραφτεί ή να έχουν δοθεί προφορικά μπροστά από αξιόπιστους μάρτυρες.
• Στενά ρούχα, ιδιαίτερα γύρω από το λαιμό θα πρέπει να χαλαρώσουν και ο ασθενής θα πρέπει να γίνει όσο πιο άνετη γίνεται.
•Bάλτε τον άρρωστο να ξαπλώσει, έχοντας το σημείο που έχει υποστεί το τσίμπημα πιο χαμηλά από την καρδιά και κατά το δυνατόν ακίνητο.

• Καλέστε το 166, δηλώνοντας περιστατικό αλλεργικού σοκ απο τσίμπημα μέλισσας και να ακολουθήσετε τις συμβουλές που δίνονται από το κέντρο 166.
• Μην προσπαθήσετε να δώσετε στο άτομο που τσιμπήθηκε φαγητό ή ποτό.
• Αν σταματήσει η καρδιά του ατόμου η τεχνητή αναπνοή - ανάνηψη θα πρέπει να παρέχονται από εκπαιδευμένο άτομο.

Είναι απαραίτητο όλοι οι Μελισσοκόμοι, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, να κουβαλούμε μαζί μας όταν επισκεπτόμαστε τα μελίσσια μας, αδρεναλίνη. ΔΕΝ ξέρουμε πότε μπορεί να μας χρησιμεύσει. Μπορεί να μας σώσει την ζωή μας (είμαστε όλοι εν δυνάμει αλλεργικοί & το 5% των μελισσοκόμων παθαίνουν κάποια στιγμή στην ζωή τους αλλεργικό σοκ από τσίμπημα μέλισσας) ή τη ζωή κάποιου συναδέλφού και το χειρότερο σενάριο ενός περαστικού από τον μελισσώνα μας.

Είναι απαραίτητο κανείς να γνωρίζει ότι το φάρμακο εκλογής για την αντιμετώπιση του αλλεργικού σοκ είναι η αδρεναλίνη και όχι η κορτιζόνη.Στο σημείο αυτό πρέπει να αποσαφηνισθεί μια τεράστια παρεξήγηση σχετικά με τη χρήση της αδρεναλίνης. Η αδρεναλίνη δεν είναι το έσχατο μέσο αντιμετώπισης μιας αναφυλακτικής αντίδρασης, η χρήση του οποίου αποφασίζεται μόνο σε περίπτωση καταπληξίας (σοκ) ή οιδήματος του λάρυγγα. Η αδρεναλίνη είναι η πρώτη και μοναδική αποτελεσματική θεραπεία της αναφυλακτικής αντίδρασης από τη στιγμή που θα αναγνωρίσουμε οτι ένας ασθενής πάσχει από αυτή. Αν θεραπεύσουμε την αναφυλακτική με τα δευτερεύοντα φάρμακα (κορτιζόνη και αντιισταμινικά) είναι πιθανό οτι θα χάσουμε πολύτιμο χρόνο, αφήνοντας την αντίδραση να εξελιχθεί και να οδηγήσει, πιθανά, σε πτώση της πίεσης ή οίδημα λάρυγγα. Τότε, ίσως και η αδρεναλίνη να μη μπορεί να αντιστρέψει την κατάσταση! Η κοινή πεποίθηση οτι η θεραπεία μιας αναφυλακτικής αντίδρασης είναι η ένεση κορτιζόνης είναι εσφαλμένη.

Συνεπώς, εφόσον πληρούνται τα κριτήρια της αναφυλακτικής αντίδρασης, η μοναδική θεραπεία είναι η ενδομυϊκή ένεση αδρεναλίνης. Η ένεση γίνεται είτε από προσωπικό με ιατρική εκπαίδευση είτε από τον ίδιο τον ασθενή ή τους συγγενείς του. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορεί ειδικό σκεύασμα αυτοενιέμενης αδρεναλίνης σε προγεμισμένη σύριγγα με τη μορφή "στυλό".

Μετά τη χορήγηση αδρεναλίνης, ο ασθενής πρέπει να λάβει σύμφωνα με τις οδηγίες του ιατρού, τα δευτερεύοντα φάρμακα αντιμετώπισης αναφυλακτικής, δηλαδή την κορτιζόνη και το αντιισταμινικό, είτε από μόνος του (σε μορφή χαπιού ή σιροπιού, ανάλογα με την ηλικία) είτε σε κάποιο νοσηλευτικό ίδρυμα. Τα δευτερεύοντα φάρμακα, των οποίων η έναρξη δράσης γίνεται σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 30 λεπτών, έχουν σκοπό να αντιμετωπίσουν τη λεγόμενη δεύτερη φάση της αναφυλακτικής αντίδρασης, που εμφανίζεται σε 4-24 περίπου ώρες μετά την αρχική φάση, χωρίς να μεσολαβήσει νέα έκθεση του ασθενούς στο υπεύθυνο αλλεργιογόνο και ενώ έχουν υποχωρήσει τα συμπτώματα της αρχικής φάσης.

Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητο ο ασθενής να μεταβεί άμεσα στο κοντινότερο νοσηλευτικό ίδρυμα για παρακολούθηση και θεραπεία.

Η διαρκής εκπαίδευση από τον αλλεργιολόγο στην αναγνώριση συμπτωμάτων της αναφυλακτικής αντίδρασης και στον τρόπο αντιμετώπισής της είναι ζωτικής σημασίας και μπορεί να σώσει τη ζωή του αλλεργικού ασθενούς.