Η συκιά είναι από τα πιο παραδοσιακά καλλιεργούμενα φυτά της κεντρικής και νότιας Ελλάδας. Αν και αναπτύσσετε πολύ καλά χωρίς πότισμα το καλοκαίρι, τα τελευταία χρόνια το πότισμα είναι αναγκαίο.
Βοτανική ταξινόμηση: Η επιστημονική ονομασία της καλλιεργούμενης συκιάς είναι Ficus carica που ταξινομείται στην οικογένεια Moraceae
Καταγωγή: Από τις περιοχές της Μικράς Ασίας και της νότιας Αραβίας
Άλλες ονομασίες: Ονομάζεται fig tree στα αγγλικά
Εμπορεύσιμο τμήμα καλλιέργειας: Ο καρπός της συκιάς είναι το εδωδιμο τμήμα του φυτού. Καταναλώνεται νωπός ή αποξηραμένος. Από τον καρπό παρασκευάζονται γλυκά του κουταλιού και μαρμελάδα. Τα ξερά σύκα αποθηκεύεται και καταναλώνονται όλο το χρόνο και και θεωρείται τροφή υψηλής διατροφικής αξίας.
Στοιχεία παραγωγής στην Ελλάδα: Η συκιά καλλιεργείται στις περιοχές περισσότερες περιοχές της κεντρικής και νότιας Ελλάδας, στην Πελοπόννησο, Κρήτη και Στερεά Ελλάδα. Επιπλέον, καλλιεργείται στα νησιά όπως Λέσβο, Σάμο και Χίο. Σε μικρότερες εκτάσεις και πιο περιορισμένα καλλιεργείται στη Θεσσαλία, και τη Μακεδονία.
Άλλα είδη με παρόμοια χρήση: Όλες οι παραγωγικές ποικιλίες προέρχονται από την ήμερη συκιά. Υπάρχει επίσης και η άγρια συκιά που παράγει μικρούς καρπούς μη εμπορεύσιμους.
Βοτανικά χαρακτηριστικά
Ύψος – Ανάπτυξη φυτού: Το ύψος του φυτού διαμορφώνεται συνήθως στα 3-4 μέτρα για να μπορεί να γίνεται ευκολότερα η συλλογή των καρπών και η περιποίηση της κόμης. Στη φύση οι αγριοσυκιές μπορεί να φτάσουν και τα 10 μέτρα σε ύψος.
Φύλλα: Τα φύλλα της συκιάς είναι μεγάλα, παλαμοειδή, σκληρά και φέρουν ελαφρύ χνούδι. Έχουν βαθύ πράσινο χρώμα και έντονες νευρώσεις.
Άνθη: Ανάλογα με το γένος των ανθέων η συκιά εμφανίζει στη φύση δύο τύπους δένδρων. Υπάρχουν αρσενικά δέντρα (αγριοσυκιες) που είναι μονοικα και θηλυκά δέντρα που είναι δίοικα. Για τη γονιμοποίηση των ανθέων πολύ σημαντική είναι η παρουσία ενός εντόμου, του ψήνα.
Καρποί: ο καρπός του σύκου είναι αχαίνιο.
Παράγοντες που επηρεάζουν την καλλιέργεια
Φως: Προτιμάει τα ηλιόλουστα σημεία.
Θερμοκρασία: Αν και φυλλοβόλο η συκιά δεν χρειάζεται πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα ώστε να διαφοροποιήσει τους ανθοφόρους οφθαλμούς της. Αντιθέτως είναι ευαίσθητη σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες για αυτό το λόγο και συνήθως δεν απαντάται σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας.
Έδαφος-Χώμα: Αναπτύσσεται σε όλα τα εδάφη εκτός από τα βαριά αργιλώδη τα οποία εμποδίζουν την ανάπτυξη υγιούς και εύρωστου ριζικού συστήματος. Κατάλληλα εδάφη είναι αυτά με pH 6-7,8.
Υγρασία: Δεν είναι καθόλου ανθεκτική σε εδάφη μη αποστραγγιζόμενα.
Καλλιεργητικές εργασίες και περιποιήσεις που χρειάζεται:
Πότισμα: Παλαιότερα η συκιά μπορούσε να καλλιεργηθεί χωρίς πότισμα το καλοκαίρι. Πλέον όμως για να είναι παραγωγικά τα δέντρα χρειάζονται καλοκαιρινά ποτίσματα. Ιδιαίτερα τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο η συκιά χρειάζεται πότισμα μία φορά ανά 7 έως 10 μέρες.
Λίπασμα: Η λίπανση της συκιας γίνεται συνήθως με λιπάσματα ανθοφορίας και καρποφορίας καθώς και με προσθήκη κομπόστ και κοπριάς.
Λοιπές εργασίες: Η επικονίαση των ανθέων της συκιάς γίνεται με τη βοήθεια ενός εντόμου με το όνομα ψήνα.
Πότε και πως γίνεται το κλάδεμα στη συκιά
Το κλάδεμα στη Συκιά γίνεται κατά τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο με κρύο ώστε το δέντρο να μην έχει πολλούς χυμούς. Τα τελευταία χρόνια το κλάδεμα γίνεται και αμέσως μετά τη συγκομιδή κάτι που φαίνεται ότι έχει καλά αποτελέσματα και μειώνει σημαντικά το κόστος της καλλιέργειας.
Κατά το κλάδεμα πρέπει πάντα να φοράμε μακριά ρούχα και γάντια ενώ πρέπει να προστατεύουμε και το πρόσωπό μας καθώς οι χυμοί που μπορεί να φύγουν από το δέντρο κατά το κόψιμο των κλαδιών να προκαλέσουν αλλεργίες στο δέρμα μας.
Στα μεγάλα παραγωγικά δέντρα κάνουμε κλάδεμα καρποφορίας. Το κλάδεμα καρποφορίας είναι ένα σχετικά ελαφρύ κλάδεμα που διενεργείται περιμετρικά του δέντρου αλλά και στο κέντρο του.
Σπανιότερα και μόνο όταν υπάρχει συγκεκριμένος λόγος διενεργούμε πιο αυστηρό κλάδεμα, κλάδεμα ανανέωσης στα δέντρα. Στο κλάδεμα καρποφορίας κόβουμε περιφερειακά τα κλαδιά που γέρνουν προς τα κάτω ενώ από τη μέση του δέντρου αναφέρουμε ορισμένους βλαστούς ώστε να υπάρχει καλύτερος αερισμός και ευκολότερη είσοδος του ήλιου στο εσωτερικό του δέντρου
Ποιες είναι παραγωγικές ποικιλίες συκιάς
Ποικιλίες συκιάς πού συναντάμε στην Ελλάδα διακρίνονται ανάλογα με το χρώμα του καρπού σε έγχρωμες (μαύρες ή καφέ) και λεύκες καθώς και σε μονόφορες ή δίφορες.
Οι πιο γνωστές ποικιλίες και ιδιαίτερα παραγωγικές ποικιλίες σύκου είναι οι εξής: Κύμης, Καλαμών, Βασιλική μαύρη, Βασιλική λευκή, Φρακασάνα, Πολιτικό, Μαύρα Μαρκοπούλου, Αποστολιάτικα και άλλες. Επιπλέον καλλιεργούνται και ξένες ποικιλίες όπως η Mission και η Kadota. Όλες οι ποικιλίες έχουν προκύψει από την ήμερη συκιά.
Πως πολλαπλασιάζεται η συκιά;
Πολλαπλασιάζεται εύκολα με χειμερινά μοσχεύματα. Επιπλέον, μπορεί να πολλαπλασιαστεί με καταβολάδες, αλλα΄και από τις παραφυάδες που βγάζει.
Εμβολιασμός συκιάς: Παλιές ποικιλίες ή άγρια φυτά συκιάς μπορούν να εμβολιαστούν με παραγωγικές ποικιλίες με τη μέθοδο του ενοφθαλμισμού με ανάποδο “Τ” ή πλακίτη που γίνεται στις αρχές του Σεπτέμβρη
