Οι μελισσοκομικοί χειρισμοί του Οκτωβρίου

 Το σημερινό θέμα που θα εξετάσουμε είναι οι εποχιακοί μελισσοκομικοί χειρισμοί του Οκτωβρίου σε μια προσπάθεια να δώσουμε στοιχεία χρήσιμα τόσο για τους μελισσοκόμους όσο και του καταναλωτές μελισσοκομικών προϊόντων.

Ο Οκτώβριος είναι ο μήνας του πευκόμελου. Να θυμίσουμε εδώ, για τους καταναλωτές, ότι το πευκόμελο ανήκει στα μελιτώματα, δεν είναι ανθόμελο. Τα μέλια μελιτώματος προέρχονται από τους φυσικούς χυμούς φυτών και εντόμων που παρασιτούν σε αυτά. Αντίστοιχα έχουμε μέλι Πεύκου, Ελάτου, Βελανιδιάς, Καστανιάς κ.α. Το 65% περίπου της παραγωγής μελιού στην Ελλάδα, είναι πευκόμελο. Δεν είναι ιδιαίτερα γλυκό μέλι γι’ αυτό και ίσως δεν αρέσει στη γεύση. Είναι μέλι που δεν κρυσταλλώνει. Είναι πλουσιότερο από το ανθόμελο σε ιχνοστοιχεία (κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο, σίδηρο κ.α), σε πρωτεΐνες και αμινοξέα. Έχει τις λιγότερες θερμίδες και ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιοιστρογονική δράση.

Ας πάμε όμως στους μελισσοκόμους. Η επιτυχία λοιπόν τον Οκτώβριο στο πεύκο είναι σχεδόν εξασφαλισμένη, όσον αφορά τη βοσκή. Από κει και πέρα θα εξαρτηθεί από την «δυναμικότητα» των μελισσιών που είναι αποτέλεσμα της εργασίας του μελισσοκόμου τους προηγούμενους μήνες. Οι εργασίες αυτού του μήνα επικεντρώνονται στη παραγωγή πευκόμελου για τους περισσότερους μελισσοκόμους. Υπάρχει όμως μεγάλος αριθμός μελισσοκόμων που δεν μεταφέρουν τα μελίσσια τους στα πεύκα, κυρίως λόγω απόστασης ή άλλου λόγου που αφορά τον προγραμματισμό εκμετάλλευσης των μελισσιών.

Τα μελίσσια που μεταφέρθηκαν στα πεύκα τέλη Ιουλίου - αρχές Αυγούστου έχουν «εξαντληθεί» με τον ερχομό του Οκτωβρίου. Είναι γνωστό το μπλοκάρισμα του γόνου στο πεύκο που έχει σαν αποτέλεσμα τη μη ανανέωση του πληθυσμού των εργατριών μελισσών και το σημαντικό αδυνάτισμά τους. Σ’ αυτή την κατάσταση τα μελίσσια δεν μπορούν να αξιοποιήσουν τις μελιτώδες εκκρίσεις ούτε και να ξεχειμωνιάσουν με επιτυχία και να είναι δυνατά την ερχόμενη άνοιξη. Σ’ αυτή την περίπτωση καλό είναι να ολοκληρωθούν οι τρυγητοί νωρίς τον Οκτώβριο και να μεταφερθούν τα μελίσσια εκτός πευκοδάσους. Η καλύτερη μέθοδος είναι να μεταφερθούν τα μελίσσια σε όψιμες ανθοφορίες όπως της ερείκης, η οποία παράλληλα με το νέκταρ προσφέρει και άφθονη γύρη. Εάν λόγω έλλειψης βροχών, που σημαίνει ότι δεν δουλεύει το ρείκι τότε το μόνο που μας απομένει είναι να καταφύγουμε σε διεγερτική τροφοδοσία για να ανανεώσουν τα μελίσσια μας τον πληθυσμό τους, ώστε να αποφύγουμε δυσάρεστες συνέπειες.

Για τα μελίσσια που μεταφέρθηκαν στο πεύκο αργά το Σεπτέμβριο η κατάσταση είναι διαφορετική. Τα μελίσσια αυτά έχουν διατηρήσει τον πληθυσμό τους και γόνο σ’ αρκετά πλαίσια, ούτως ώστε να μπορούν άνετα να παραμείνουν στο πεύκο όλο τον Οκτώβριο και το 1ο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Οι μελισσοκόμοι σ’ αυτή την περίπτωση μπορούν να πραγματοποιήσουν και 2 τρύγους, έχοντας την προσδοκία ότι τον Νοέμβριο θα βρουν “ανοικτή σουσούρα” για να δυναμώσουν τα μελίσσια. 

Η σωστή προετοιμασία των μελισσιών για τον Οκτώβριο. Η σωστή προετοιμασία των μελισσιών για τον Οκτώβριο, είναι: Δυνατά μελίσσια σε πληθυσμό και γόνο, τρυγημένα και «σφικτά».

Γιατί:
• τα νηστικά μελίσσια «τραβούν» καλύτερα στο πεύκο
• φόρτωμα και ξεφόρτωμα γίνονται με λιγότερο κόπο
• το μέλι που βγαίνει είναι περισσότερο πευκόμελο, άρα αργεί να κρυσταλλώσει

Όταν λέμε «σφικτά» μελίσσια εννοούμε, τόσα πλαίσια όσα πατάει το μελίσσι. Δηλαδή ο αριθμός των πλαισίων, δεν καθορίζεται από τις συνήθειες ή τις επιθυμίες των μελισσοκόμων αλλά από τον πληθυσμό που υπάρχει στο μελίσσι. Ο πληθυσμός καθορίζει τον αριθμό των πλαισίων, γιατί οι μέλισσες με λιγότερα πλαίσια:

1.  θα βγάλουν το ίδιο και περισσότερο μέλι.

2.  θα επεξεργασθούν, θα εξατμίσουν και θα ωριμάσουν το μέλι γρηγορότερα

3.  ο τρυγητός θα είναι ευκολότερος (λιγότερα πλαίσια - καλύτερα σφραγισμένα)

4.  Η ποιότητα του μελιού καλύτερη και η ποσότητα του κεριού μεγαλύτερη.